Nieuws

Zware overtreding?

dinsdag, 17-3-2015  

Als uitgever publiceren wij informatie in kranten, tijdschriften, en steeds vaker ook via digitale weg (internet, CD-rom, archieven, enz…). Dat is ons beroep, de journalisten die voor u schrijven en wijzelf moeten ervan leven.

Beide vormen van informatieverspreiding worden beschermd door bepaalde regels, die u onder meer kunt vinden in de auteurswet (1994) en de databankenwet (1998), zoals aangepast door de wet van 22 mei 2005. Over deze regels willen we u graag informeren.

We zijn ervan overtuigd dat de meesten onder u als ze een kopietje maken niet het gevoel hebben dat ze de wet kunnen overtreden. Het is toch maar een eenvoudig kopietje van een artikel?

Waarom mag niet alles zomaar?

Als uitgever of journalist mogen wij ook niet alles doen waar we zin in hebben. De regels zijn vrij streng:

  • vooraleer we een tekst of foto in één van onze bladen mogen gebruiken, hebben we toestemming nodig van de schrijver of de fotograaf
  • we mogen alleen informatie publiceren die we eerst gecontroleerd hebben
  • we moeten de regels van de journalistieke deontologie naleven, regels die eigen zijn aan het beroep van journalist en uitgever
  • we mogen geen inbreuk plegen op de vrijheid, de rechten, de privacy of de waardigheid van personen
  • we moeten ervoor zorgen dat u duidelijk het verschil aanvoelt tussen redactionele en publicitaire tekst
  • en tenslotte zijn we, voor de uitzonderingsgevallen vermeld in de auteurswet (zie verder), verplicht u toe te staan onze artikels zonder toestemming vooraf te gebruiken

De lezer of gebruiker van onze publicaties -u dus- moet op zijn beurt de intellectuele eigendomsrechten, m.a.w. het werk van de journalist en de uitgever, respecteren. De wet geeft de gebruiker inderdaad rechten, maar ook plichten.

Wat mag zonder toestemming?

U mag een publicatie (gedrukt of digitaal) raadplegen;

  • Als u de auteur en de bron vermeldt (tenzij dit onmogelijk is), mag u fragmenten citeren zonder winstgevend doel;
  • U mag artikels gebruiken of reproduceren (in hun geheel als dat nodig is) op een papieren of digitale drager voor onderwijs of wetenschappelijk onderzoek zonder winstgevend doel;
  • als privé-persoon mag u één of enkele fotokopieën maken, strikt voor privé-gebruik
  • een bedrijf mag voor haar personeel ook af en toe één of enkele fotokopieën maken, maar enkel voor beperkt, intern en niet-commercieel gebruik
  • U mag artikels reproduceren op een papieren of digitale drager ten behoeve van mensen met een handicap, zonder winstgevend doel en indien de reproductie rechtstreeks met deze handicap verband houdt;
  • U mag werken meedelen aan het publiek voor onderwijs of wetenschappelijk onderzoek of voor mensen met een handicap (indien specifieke voorwaarden zijn vervuld : zie Handvest)
  • In geval van reproductie naar een papieren drager, moeten er wel reprografierechten betaald worden aan Reprobel (het bij wet aangestelde orgaan bevoegd voor collectieve inningen voor reprografierechten (= rechten voor kopie naar papier). Daarvoor heeft de eigenaar van het fotokopietoestel normaal gesproken een akkoord gesloten met Reprobel en betaalt hij een bijdrage.)

Voor alles wat buiten deze lijst valt hebt u toestemming nodig, dus met name om onze publicaties in een databank op te nemen, of op internet, intranet of extranet te plaatsen, om de werken aan te passen, mee te delen per e-mail of er commercieel of promotioneel gebruik van te maken.

Aan wie vraagt u de toelating?

Aan de houder van de auteursrechten (journalisten, fotografen, tekenaars, uitgevers,…). Een groot deel van deze auteursrechten werden overgedragen aan de uitgevers, die gemakkelijk gecontacteerd kunnen worden via het adres aangeduid in de krant, het magazine of via de beheersvennootschappen, waarvan u de coördinaten terugvindt in de rubriek “Contacten”.

Wat gebeurt er met uw vraag voor toelating?

Elke aanvraag wordt grondig overwogen. Er kan u eventueel een vergoeding gevraagd worden, die rekening houdt met het gebruik dat u voor ogen hebt.

Wat als u handelt zonder toelating te vragen, of na een weigering?

In dat geval pleegt u een inbreuk op onze auteursrechten, en kunnen wij een gerechtelijke klacht tegen u indienen, wat normaal is als men de regels niet respecteert… Regels, die er zijn omdat het respect dat wij vragen voor ons beroep belangrijk is voor onszelf, maar ook voor u!

Want als u ons niet langer betaalt voor ons werk en onze publicaties, dan kunnen wij onze job niet meer uitoefenen. En welke informatie blijft er dan nog over? Goedkope informatie, gefinancierd door bedrijven of instellingen die u graag hun waarheid willen vertellen. Gratis informatie is ongetwijfeld interessant voor uw portefeuille. Maar voor de geest? Voor de kwaliteit van de informatie? De democratie?

Het volstaat dus om er even bij stil te staan dat kwalitatieve informatie niet zomaar tot stand komt, en voortaan een paar regels te respecteren om deze kwalitatieve vorm van informatie in de toekomst te kunnen blijven behouden. Het loont de moeite!!….


Comments are closed.